Zdjęcie szkoły

Z historii szkoły

Oświata na terenie Sieniawy rozwijała się od XVIII stulecia. Do jej rozwoju w dużej mierze przyczynili się zakonnicy. W 1765 r. pojawiła się w źródłach wzmianka o szkółce parafialnej, w której organista uczył chłopców czytać, pisać i służyć do mszy. W 1789 r., kiedy Sieniawa znajdowała się już pod zaborem austriackim, z inicjatywy księcia Adama Czartoryskiego została założona Szkoła Ludowa, przekształcona przez zaborców na trywialną, której kierownikiem został Jan Panasiewicz. Szkoła trywialna istniała do połowy XIX w., w latach 1842 – 1849 kierownikiem był pedagog Antoni Schultz. Nie było jeszcze wtedy obowiązku szkolnego, nauka trwała od 6-go do 12. roku życia i odbywała się w języku niemieckim. W 1874 r. szkoła trywialna została przekształcona w Publiczną Ludową. Od momentu powstania szkoły do roku 1875 nauka odbywała się w ratuszu, później szkołę przeniesiono na ulicę Dworską do drewnianego domku zwanego „Brakwilówką”. W związku z przekształceniem szkoły trywialnej, jednoklasowej w publiczną trzyklasową, podjęto decyzję o budowie nowej szkoły. Znaczne fundusze na ten cel przeznaczył książę Władysław Czartoryski za pośrednictwem hrabiny Izabeli Działyńskiej. Nowy budynek został oddany do użytku 1 listopada 1876 r. Był on piętrowy, na parterze mieściły się cztery sale i kancelaria, zaś na piętrze dwie sale i mieszkanie dla kierownika szkoły.

W 1895 r. zorganizowano 5 – klasową szkołę mieszaną. W czterech niższych klasach wspólnie uczyły się dziewczęta i chłopcy, natomiast w klasie piątej osobno. W roku 1897 zostają zorganizowane dwie osobne szkoły pięcioklasowe – Ludowa Szkoła Męska i Ludowa Szkoła Żeńska. Kierownikiem szkoły męskiej został Florian Gardziel (pełnił tę funkcję do 1907 r., kiedy to po 36 latach pracy odszedł na emeryturę), zaś kierowniczką szkoły żeńskiej była Melania Żeńczak. Szkoła męska liczyła w tym czasie około 302 uczniów
i 6 nauczycieli z kierownikiem, natomiast szkoła żeńska około 314 uczennic i również 6 nauczycieli z kierowniczką.

W latach 1908 – 1918 funkcję kierownika szkoły męskiej pełnił Władysław Traczyński. W tym okresie wydarzyło się wiele ważnych rzeczy dotyczących życia szkolnego. W roku szkolnym 1909/1910 szkoła
5-klasowa została przemianowana na 6-klasową. 4 maja 1909 r. odbyła się w Sieniawie uroczystość nadania honorowego obywatelstwa miasta byłemu, wieloletniemu kierownikowi szkoły, Florianowi Gardzielowi. W czerwcu tego samego roku szkołę wizytował ks. Biskup Józef Sebastian Pelczar, dzisiejszy błogosławiony.
10 września 1911 r. odbyła się w szkole uroczystość poświęcenia sztandaru szkolnego.

21 listopada 1913 r. miejscowa Rada Szkolna uchwaliła nadanie obu szkołom sieniawskim imion. Szkoła męska otrzymała imię księcia Józefa Poniatowskiego, zaś szkoła żeńska imię królowej Jadwigi. Ustalono też, że uroczystości patronów szkolnych obchodzone będą corocznie 19 marca (męska) i 15 października (żeńska).

Oświata w Sieniawie rozwijała się coraz bardziej. Powstały plany budowy nowej, dużej szkoły, w której miałyby się mieścić szkoła męska i żeńska. Utworzono Towarzystwo Przyjaciół Dzieci, które miało na celu wspomaganie finansowe ubogiej młodzieży szkolnej, zakup podręczników i odzieży. Szkołę wielokrotnie wizytowano i zawsze wypadała ona dobrze. W roku szkolnym 1913/1914 w samej tylko szkole męskiej uczyło się 402 uczniów. Wszystko to zostało, niestety, przerwane przez wybuch I wojny światowej.

1 września 1914 r. nauka w szkole nie rozpoczęła się jak zwykle. Trwała wojna, szkoły zostały zamienione na jednostki wojskowe i szpitale. Okres I wojny okazał się być dla Sieniawy tragiczny. Dwukrotnie przechodził przez nią front. W wyniku walk, ostrzałów artyleryjskich, pożarów zniszczona została większość miasteczka. Znacznie ucierpiał budynek szkoły męskiej. Został doszczętnie zdewastowany przez stacjonujące tam wojska rosyjskie, a później częściowo zburzony bombardowaniami. Kilkakrotnie, w czasie trwania wojny, próbował kierownik szkoły Władysław Traczyński rozpocząć naukę, jednak nie udało się. Przerwy w nauce spowodowane były trwającymi walkami oraz wybuchającymi co jakiś czas epidemiami tyfusu i cholery, czy w końcu brakiem opału. Wielu uczniów opuściło wraz ze swymi rodzicami Sieniawę, wielu zginęło wskutek bombardowań i pożarów. 17 kwietnia 1918 r. na emeryturę odszedł kierownik szkoły Władysław Traczyński.

Po zakończeniu wojny i odzyskaniu przez Polskę niepodległości, nauka w szkole męskiej była znacznie utrudniona z powodu zniszczenia budynku szkolnego. Znacznie lepiej działała szkoła żeńska, w 1921 r. wprowadzono tam 6 i 7 klasę koedukacyjną. W 1926 r. 5-klasowa szkoła męska i 7-klasowa szkoła żeńska zostały połączone w jedną 7-klasową, koedukacyjną Szkołę Ludową i w takim kształcie przetrwały do wybuchu II wojny światowej.

Niemcy, wkraczając do Sieniawy w 1939 r., zniszczyli szkoły, urządzenia szkolne, biblioteki, nauka znowu została przerwana. 23 października Sieniawę zajęły wojska sowieckie, włączając ją do zachodniej Ukrainy. W czasie trwania okupacji sowieckiej zostały zorganizowane trzy szkoły: polska, żydowska i niemiecka. Po ponownym wkroczeniu Niemców na teren Sieniawszczyzny szkoły zostały doszczętnie zniszczone wskutek bombardowań.

Normalna nauka rozpoczęła się dopiero po zakończeniu wojny w 1945 r. (w czasie trwania wojny istniało tajne nauczanie). Była ona jednak znacznie utrudniona z powodu napadów band ukraińskich, braku nauczycieli i pomocy naukowych. Po wojnie nauka odbywała się w budynku „Sokoła” z powodu zniszczenia przedwojennej szkoły. Kierownikiem szkoły był wówczas Stanisław Borodij. 31 sierpnia 1964 r. oddano do użytku nowy budynek szkoły, tzw. Tysiąclatkę. Przeniesiono tam szkołę podstawową i nowo utworzone Liceum Ogólnokształcące. Funkcję dyrektora Szkoły Podstawowej sprawował, aż do przejścia na emeryturę, Stanisław Borodij. W roku szkolnym 1966/67 wprowadzono w życie reformę w szkole podstawowej i od tamtego czasu zaczęło obowiązywać ośmioklasowe nauczanie.

Do 31 VIII 1968 r. Szkoła Podstawowa i Liceum Ogólnokształcące stanowiły wspólną jednostkę administracyjną, młodzież licealna i uczniowie szkoły podstawowej uczyli się w jednym budynku, wspólni byli też nauczyciele, dopiero z czasem wyodrębniła się kadra pedagogiczna osobna dla obu szkół. Od 1 IX 1968 r. Szkoła Podstawowa i Liceum Ogólnokształcące stały się samodzielnymi jednostkami administracyjnymi.

1 września 1978 r. decyzją ówczesnego Kuratora Oświaty i Wychowania w Przemyślu utworzono w Sieniawie Zbiorczą Szkołę Gminną, w skład której wchodziły Szkoła Podstawowa, Liceum Ogólnokształcące, Liceum Rolnicze i Zasadnicza Szkoła Rolnicza. Gminnym Dyrektorem Szkół została początkowo Halina Janaś, później Stanisława Bukowa.

W takim kształcie sieniawskie szkoły przetrwały do 31 VIII 1984 r., kiedy to Kurator Oświaty i Wychowania w Przemyślu podjął decyzję o wyłączeniu LO ze Zbiorczej Szkoły Gminnej. Nadal jednak obie szkoły mieściły się w jednym budynku, a warunki lokalowe stawały się coraz trudniejsze, bowiem przybywało uczniów do Szkoły Podstawowej. Funkcję dyrektora szkoły pełnił w tym czasie Krzysztof Stawarski, aż do nagłej śmierci w lutym 1989 roku. Do końca roku szkolnego obowiązki dyrektora szkoły pełnił dotychczasowy zastępca, Czesław Długoń. Następnie przez rok dyrektorem SP była Stanisława Bukowa, a po jej przejściu na emeryturę funkcję tę przejęła Janina Długoń (od 1 IX 1990 r.), która sprawowała swój urząd do 31 VIII 1999 r.

W międzyczasie nastąpiły w Polsce przemiany ustrojowe, zlikwidowany został komunizm i wprowadzono ustrój demokratyczny, nastąpiła też reforma szkolnictwa, zlikwidowano Zbiorcze Szkoły Gminne. W 1993 r. Liceum Ogólnokształcące przeniosło się do nowego budynku i odtąd Szkoła Podstawowa funkcjonuje we własnej placówce.

W 1999 roku nastąpiła kolejna reforma oświaty w Polsce, w wyniku której powstały 6- letnie szkoły podstawowe, 3 – letnie gimnazja oraz 3 – letnie szkoły ponadpodstawowe. W 1999 r. dyrektorem Szkoły Podstawowej został Krzysztof Kolasa. W związku z powstaniem Gimnazjum w Sieniawie, z powodu trudności lokalowych Szkoła Podstawowa została podzielona. W latach 2000-2009 oddziały 0 – III uczęszczały do budynku dawnego „Sokoła”, zaś klasy IV – VI pozostały w budynku macierzystym.Od 1 września 2009 r. wszyscy uczniowie uczęszczają już do jednego budynku przy ul. Rynek 4, natomiast zajęcia sportowe odbywają się w miejskiej hali sportowej wybudowanej z inicjatywy długoletniego nauczyciela wychowania fizycznego, Dariusza Michalskiego.

21 maja 2008 r. nastąpiło uroczyste nadanie Szkole Podstawowej w Sieniawie imienia Tadeusza Kościuszki.

Opracowała: K.Bartuś

Uroczystość nadania szkole imienia - archiwum

21 maja 2008 r. w Szkole Podstawowej w Sieniawie miało miejsce doniosłe wydarzenie, jakim było nadanie szkole imienia Tadeusza Kościuszki.

O godz.9.00 społeczność szkolna oraz zaproszeni goście zgromadzili się w kościele na mszy św., podczas celebracji której ksiądz Proboszcz Jan Grzywacz dokonał uroczystego poświęcenia sztandaru szkoły.

Bezpośrednio po nabożeństwie nastąpiła ceremonia poświęcenia nowego autobusu szkolnego, zakupionego i przekazanego szkole przez Burmistrza Miasta i Gminy w Sieniawie pana Adama Wosia we współpracy z PFRON.

Zgodnie z przyjętym harmonogramem następna część uroczystości odbyła się w kinie Sokół. Dyrektor, pan Krzysztof Kolasa powitał zebranych na uroczystości i wygłosił przemówienie, w którym m.in. uzasadnił wybór Tadeusza Kościuszki na patrona szkoły. Kolejno głos zabierali przedstawiciele władz miasta i zaproszenie goście: Wicestarosta Powiatu Przeworskiego- pan Marek Frączek, Burmistrz-pan Adam Woś, Przewodniczący Rady Miasta – pan Stanisław Czyrny.

Po raz pierwszy w historii został odśpiewany hymn szkoły, a uczniowie klas IV-VI zaprezentowali barwne widowisko traktujące o życiu i dokonaniach patrona. Program artystyczny wzbogacił występ chóru szkolnego. Oprawa muzyczna, ciekawa scenografia i choreografia dodały splendoru przedstawieniu, a młodzi artyści dołożyli wszelkich starań, by spektakl dostarczył publiczności niezapomnianych doznań i wzruszeń. W roli Kościuszki wystąpił Karol Żorniak, uczeń klasy Vc.

Niezwykle ważnym momentem było wbicie pamiątkowych gwoździ przez zaproszonych gości i sponsorów na tablicy pamiątkowej.

Po tej części programu przy dźwiękach orkiestry, w asyście pocztów sztandarowych, nastąpił uroczysty przemarsz ulicami Sieniawy do budynku szkoły. Na miejscu włodarz miasta odsłonił wizerunek patrona na obrazie pędzla pana Bogusława Bartusia. Honorowi goście i darczyńcy zamieścili pamiątkowe wpisy w kronice szkoły. Okolicznościowe przyjęcie, przygotowane z pietyzmem przez Radę Rodziców , było ostatnim punktem imprezy.

Dzień 21 maja przejdzie niewątpliwie do historii szkoły- z myślą o nim przez trzy ostatnie lata podejmowane były liczne działania zmierzające do nadania imienia szkole. W realizację przedsięwzięcia, przygotowanego z wielkim rozmachem, zaangażowani byli przede wszystkim nauczyciele i uczniowie. Podziękowania należą się również władzom miasta, rodzicom i hojnym sponsorom- bez których pomocy i życzliwego wsparcia zorganizowanie tak poważnej uroczystości byłoby niemożliwe.

Święto na długo utkwi wszystkim w pamięci, a motto „Największym zwycięstwem jest to, które odnosimy nad nami samymi”( T.Kościuszko) będzie stanowić sens misji szkoły.

CZYNNOŚCI I DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO NADANIA IMIENIA SZKOLE:
1. Powołanie zespołów zadaniowych, zlecenie opracowania harmonogramu czynności związanych z nadaniem szkole imienia.
2. Projekt sztandaru szkoły, zaproszeń, okolicznościowych „cegiełek”.
3. Zamówienie wykonania sztandaru, pamiątkowych „gwoździ”.
4. Zbieranie funduszy na sztandar – rozprowadzenie „cegiełek”.
5. Przeprowadzenie cyklu lekcji na godzinach wychowawczych poświęconych T. Kościuszce.
6. Popularyzowanie szczegółów z życia patrona na gazetkach szkolnych w klasach i na korytarzu.
7. Zapoznanie z biografią patrona na lekcjach polskiego, historii, muzyki, plastyki, godzin wychowawczych. Konkursy tematyczne. Konkurs międzyszkolny- nawiązanie kontaktu ze szkołami noszącymi imię Kościuszki.
8. Projekt wycieczki dla uczniów ”Śladami Tadeusza Kościuszki”do Krakowa, Racławic i Miechowa, - zorganizowanie wycieczki.
9.Zorganizowanie konkursu na hymn szkoły.
10.Opracowanie hymnu szkoły.

CZYNNOŚCI ZWIĄZANE Z PRZYGOTOWANIEM UROCZYSTOŚCI - 21maja 2008r
1.Przygotowanie listy gości i zaproszeń.
2.Namalowanie portretu patrona.
3.Opracowanie scenariusza uroczystości, nabożeństwa w kościele.
4.Opracowanie scenariusza przedstawienia, przygotowanie części artystycznej:
- chór, oprawa muzyczna,
- dekoracja miejsca uroczystości,
- nagłośnienie,
- efekty specjalne.
5. Wytypowanie osób prowadzących część oficjalną uroczystości.
6. Przygotowanie poczęstunku dla gości.
7. Przygotowanie pocztu sztandarowego uczniów i rodziców, czuwanie nad sprawnym przebiegiem ceremoniału szkolnego.



Napisała: Krystyna Pieczonka